Κοινωνικές δεξιότητες και διαταραχή αυτιστικού φάσματος (ΔΑΦ)

Οι κοινωνικές δεξιότητες είναι σημαντικές, καθώς βοηθούν τα παιδιά να γνωρίζουν πώς να ενεργούν σε διαφορετικές κοινωνικές καταστάσεις, να κάνουν φίλους, να μάθουν από τους άλλους, να αναπτύξουν χόμπι και ενδιαφέροντα. Οι καλές κοινωνικές δεξιότητες είναι συνεπώς ζωτικής σημασίας για την ψυχική υγεία και την ποιότητα ζωής των παιδιών. 

Τα παιδιά με διαταραχή αυτιστικού φάσματος (ΔΑΦ) εμφανίζουν δυσκολίες στις κοινωνικές τους επαφές και αλληλεπιδράσεις.

Πιο συγκεκριμένα μπορεί να δυσκολεύονται να:

• απαντούν όταν κάποιος τους μιλάει
• κατανοούν τις χειρονομίες και τη γλώσσα του σώματος
• μοιράζονται και να ελέγχουν τα συναισθήματά τους
• ακούν τους άλλους χωρίς να τους διακόπτουν
• παρακολουθούν μια συζήτηση και να μένουν προσηλωμένα σε ένα συγκεκριμένο θέμα
• αναφέρουν στοιχεία που σχετίζονται με το θέμα συζήτησης
• διατηρούν τη βλεμματική επαφή
• αντιλαμβάνονται τις διαφορές μεταξύ των εννοιών του χαιρετισμού, του σχολίου, της ερώτησης κ.τ.λ.
• επισημαίνουν τις διαφορές μεταξύ σαρκαστικής, χιουμοριστικής και ιδιωματικής χρήσης της γλώσσας
• δημιουργούν μακροχρόνιες φιλίες

Η ένταξη των παιδιών με διαταραχή αυτιστικού φάσματος (ΔΑΦ) σε προγράμματα θεραπευτικής παρέμβασης για την απόκτηση κοινωνικών δεξιοτήτων κρίνεται απαραίτητη. Διάφορες ειδικότητες όπως ψυχολόγοι, λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, εκπαιδευτικοί και γονείς μπορούν να συμμετάσχουν στη διαδικασία της θεραπευτικής παρέμβασης. Ο κύριος στόχος είναι να μάθουν τα παιδιά να χειρίζονται διαφορετικές κοινωνικές καταστάσεις.

Κάποιες στρατηγικές που μπορούν να βοηθήσουν στην ενίσχυση των κοινωνικών δεξιοτήτων είναι η εκπαίδευση στις κοινωνικές δεξιότητες, η ενασχόληση με παιχνίδια ρόλων, η ανάγνωση κοινωνικών ιστοριών κ.α.

Τέλος, είναι σημαντικό να αναφερθεί πως τα παιδιά με ΔΑΦ μπορεί να δυσκολεύονται να χρησιμοποιήσουν τις κοινωνικές δεξιότητες που έχουν μάθει σε ένα περιβάλλον σε άλλες καταστάσεις. Για παράδειγμα, εάν ένα παιδί μπορεί να μοιράζεται μολύβια στο σπίτι με τα αδέρφια του αλλά όχι στο σχολείο με τους συμμαθητές του, τότε χρειάζεται να μάθει να χρησιμοποιεί τις αντίστοιχες δεξιότητες και στο σχολείο. Είναι σημαντικό συνεπώς να γενικεύονται οι δεξιότητες που έχουν κατακτηθεί σε όλα τα περιβάλλοντα.